Jak pomóc osobie bliskiej, która cierpi z powodu depresji?
Depresja to choroba cywilizacyjna naszych czasów. Nie dość, że jest ona główną przyczyną niepełnosprawności i śmierci na świecie, to z roku na rok wzrasta liczba osób cierpiąca z jej powodu. Aby jej leczenie było skuteczne, potrzebne jest kompleksowe działanie i współpraca specjalistów (psychiatry, psychoterapeuty) z pacjentami i ich rodzinami.
Zatem, jak możesz pomóc Twojemu bliskiemu, który cierpi z powodu depresji, by zwiększyć szansę na jego wyleczenie?
Pierwszym krokiem jest uświadomienie sobie, że depresja to choroba, a nie wymysł pacjenta i poznanie jej obrazu. Kiedy zauważysz u bliskiej Ci osoby symptomy depresji, będziesz w stanie odpowiednio zareagować.
A jakie są objawy depresji?
Przede wszystkim obniżony nastrój (smutek, ale uwaga – również drażliwość, czy skargi somatyczne w depresji maskowanej).
Chorzy na depresję obojętnieją wobec otaczającej ich rzeczywistości – rzeczy, które wcześniej ich interesowały (np. spacery z psem) stają się dla nich przykrym obowiązkiem, a rzeczy które wcześniej sprawiały im przyjemność (np. hobby, spotkania ze znajomymi, seks) przestają ich cieszyć.
U osób cierpiących na depresję zauważyć można również zmniejszenie energii. Każda, nawet błaha czynność (np. posprzątanie mieszkania, czy ugotowanie obiadu) staje się dla nich trudna do wykonania i niezwykle męcząca. Z tego powodu zaprzestają oni różnych aktywności – nie chce im się wstawać z łóżka.
Oprócz tego mogą skarżyć się na osłabienie koncentracji i uwagi, zaburzenia snu i apetytu.
Mogą odczuwać poczucie winy i małej wartości, snuć pesymistyczne wizje przyszłości lub wyobrażać sobie tę przyszłość bez nich.
Zdarza się też, że zapijają swoje smutki alkoholem.
Jeżeli takie objawy występują u bliskiej Ci osoby przez co najmniej 2 tygodnie, zgłoś to lekarzowi. Bądź szczególnie wrażliwy, gdyż zdarza się, że osoby z depresją nie pokazują na zewnątrz swojego smutku.
Wystrzegaj się od bagatelizowania problemu.
Unikaj też wypowiedzi typu „przesadzasz”, „to nic takiego”, „inni mają gorzej”, „weź się w garść”, „ogarnij się”, „będzie dobrze”, „myśl pozytywnie”. Takie komunikaty mogą wzmacniać w osobie chorej poczucie niezrozumienia i samotności.
Bądź szczególnie wrażliwy na działania o treści samobójczej (np. pisanie testamentu, czy mówienie: „to nie ma sensu”, „lepiej by było, gdyby mnie nie było”, „zabiję się”). Największym mitem jest to, że ludzie, którzy mówią o samobójstwie, tego samobójstwa nie popełnią. Jeśli usłyszysz coś niepokojącego ze strony bliskiej Ci osoby, zadzwoń na pogotowie.
Jak jeszcze możesz pomóc osobie bliskiej, która cierpi z powodu depresji?
Przede wszystkim nie obwiniaj się o zaistniałą sytuację. To, że depresja „przydarzyła się” Twojej rodzinie nie jest winą ani Twoją, ani bliskiej Ci osoby.
Poszukaj wsparcia u dalszej rodziny, przyjaciół/znajomych, specjalistów. Nie wstydź się mówić o problemie.
Staraj się aktywizować bliską Ci osobę. Zachęcaj ją do wstawania z łóżka, czy wyjścia na wspólny spacer. Pamiętaj jednak o dostosowaniu swoich planów pomocy do jej możliwości. Daj jej wystarczająco dużo czasu na aktywność i nie zasypuj jej mnóstwem pomysłów. Dla osób w ciężkiej depresji sama zmiana pozycji w łóżku z leżącej na siedzącą jest już wielkim sukcesem, z którego warto się cieszyć.
Porozmawiaj z bliską osobą o jej oczekiwaniach względem Ciebie. Uzgodnij z nią zakres i kierunek pomocy. Pamiętaj przy tym, że pomoc i wyręczanie to nie to samo.
Zachęcaj bliską Ci osobę do przestrzegania zaleceń lekarskich (przyjmowania leków).
Staraj się to wszystko robić w atmosferze troski i zrozumienia, bez zdenerwowania.
Po prostu bądź.
Okazuj bliskiej Ci osobie, że Ci na niej zależy. Przygotuj jej ulubiony posiłek, daj drobny prezent. Przytul ją, wysłuchaj, powiedz, że ją kochasz, że starasz się zrozumieć to, jak jest jej trudno.
Bądź wytrwały i zadbaj o siebie. Pamiętaj, że abyś był w stanie pomóc bliskiej Ci osobie, sam musisz być w dobrej kondycji psychicznej i fizycznej.
A w razie wątpliwości, co robić, zawsze możesz zadzwonić pod bezpłatne numery pomocowe:
Antydepresyjny Telefon Zaufania Stowarzyszenia ITAKA (22 654 40 41) czynny w poniedziałki i w czwartki w godzinach 17.00 – 20.00;
Antydepresyjny Telefon – Forum Przeciw Depresji (22 594 91 00) czynny w środy i w czwartki w godzinach 17.00 – 19.00.
Interwenci udzielą Ci informacji o ośrodkach w okolicy świadczących pomoc dla rodzin osób z depresją.